Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

the purchase of one

  • 1 redemptio

    rĕdemptĭo, ōnis, f. [redimo].
    I.
    A buying back, buying off; a releasing, ransoming, redemption:

    cum captivis redemptio negabatur,

    Liv. 25, 6:

    ducis (capti),

    Quint. 7, 1, 29:

    puellae,

    Val. Max. 4, 3, 1: sacramenti, i. e. the purchase of one ' s military oath, i. e. of his discharge, Auct. B. Alex. 56, 4 (cf. id. ib. 55, 4: qui se pecuniā redemerunt).— Absol.: quia mercede pactā accesserat ad talem redemptionem, i. e. a releasing or release of the debtor from the demand, by paying the creditor, Dig. 17, 1, 6 fin.; v. redemptor.—
    II.
    A buying up of a court of justice, bribing:

    judicii,

    Cic. Verr. 1, 6, 16. — Plur. and absol.:

    reorum pactiones, redemptiones,

    Cic. Pis. 36, 87.—
    III.
    A farming of the revenue, Cic. Prov. Cons. 5, 11.—
    IV.
    Esp. (eccl. Lat.), a release from sin or from its penalties, a rescuing from death, etc.:

    animae suae,

    Vulg. Psa. 48, 8; absol., id. Eph. 1, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > redemptio

  • 2 alea

    ālĕa, ae, f. [of uncer. origin; Curtius asserts an obscure connection with the words for bone; Sanscr. asthi; Zend, açti; Gr. osteon; Lat. os (ossis)].
    I.
    A game with dice, and in gen., a game of hazard or chance. There were among the Romans two kinds of dice, tesserae and tali, Cic. Sen. 16, 58. The tesserae had six sides, which were marked with I. II. III. IV. V. VI.; the tali were rounded on two sides, and marked only on the other four. Upon one side there was one point, unio, an ace, like the ace on cards, called canis; on the opp. side, six points called senio, six, sice; on the two other sides, three and four points, ternio and quaternio. In playing, four tali were used, but only three tesserae. They were put into a box made in the form of a tower, with a strait neck, and wider below than above, called fritillus, turris, turricula, etc. This box was shaken, and the dice were thrown upon the gaming-board. The highest or most fortunate throw, called Venus, jactus Venereus or basilicus, was, of the tesserae, three sixes, and of the tali when they all came out with different numbers. The worst or lowest throw, called jactus pessimus or damnosus, canis or canicula, was, of the tesserae, three aces, and of the tali when they were all the same. The other throws were valued acc. to the numbers. When one of the tali fell upon the end (in caput) it was said rectus cadere, or assistere, Cic. Fin. 3, 16, 54, and the throw was repeated. While throwing the dice, it was customary for a person to express his wishes, to repeat the name of his mistress, and the like. Games of chance were prohibited by the Lex Titia et Publicia et Cornelia (cf. Hor. C. 3, 24, 58), except in the month of December, during the Saturnalia, Mart. 4, 14, 7; 5, 85; 14, 1; Suet. Aug. 71; Dig. 11, 5. The character of gamesters, aleatores or aleones, was held as infamous in the time of Cicero, cf. Cic. Cat. 2, 5, 10; id. Phil. 2, 23, although there was much playing with aleae, and old men were esp. fond of this game, because it required little physical exertion, Cic. Sen. 16, 58; Suet. Aug. 71; Juv. 14, 4; cf.

    Jahn,

    Ov. Tr. 2, 471; Rupert. ad Tac. G. 24, 5:

    provocat me in aleam, ut ego ludam,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75.—Ludere aleā or aleam, also sometimes in aleā:

    in foro aleā ludere,

    Cic. Phil. 2, 23, 56; Dig. 11, 5, 1: ludit assidue aleam, Poët. ap. Suet. Aug. 70:

    aleam studiosissime lusit,

    Suet. Claud. 33; so id. Ner. 30; Juv. 8, 10:

    repetitio ejus, quod in aleā lusum est,

    Dig. 11, 5, 4.—Hence, in aleā aliquid perdere, Cic. Phil. 2, 13:

    exercere aleam,

    Tac. G. 24:

    indulgere aleae,

    Suet. Aug. 70:

    oblectare se aleā,

    id. Dom. 21:

    prosperiore aleā uti,

    to play fortunately, id. Calig. 41.— Trop.: Jacta alea esto, Let the die be cast! Let the game be ventured! the memorable exclamation of Cæsar when, at the Rubicon, after long hesitation, he finally decided to march to Rome, Suet. Caes. 32, ubi v. Casaub. and Ruhnk.—
    II.
    Transf., any thing uncertain or contingent, an accident, chance, hazard, venture, risk:

    alea domini vitae ac rei familiaris,

    Varr. R. R. 1, 4:

    sequentes non aleam, sed rationem aliquam,

    id. ib. 1, 18:

    aleam inesse hostiis deligendis,

    Cic. Div. 2, 15:

    dare summam rerum in aleam,

    to risk, Liv. 42, 59:

    in dubiam imperii servitiique aleam ire,

    fortune, chance, id. 1, 23:

    alea belli,

    id. 37, 36:

    talibus admissis alea grandis inest,

    Ov. A. A. 1, 376:

    periculosae plenum opus aleae,

    Hor. C. 2, 1, 6: M. Tullius extra omnem ingenii aleam positus, raised above all doubt of his talents, Plin. praef. § 7: emere aleam, in the Pandects, to purchase any thing uncertain, contingent, e. g. a draught of fishes, Dig. 18, 1, 8; so ib. 18, 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > alea

  • 3 mancipatio

    mancĭpātĭo ( mancŭp-), ōnis, f. [mancipo], a making over, delivery, transfer of a thing to another; one of the modes of acquiring possession by the Roman civil law; hence, also, for purchase:

    qui mancipio accipit, apprehendere id ipsum, quod ei mancipio datur, necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia manu res capitur,

    Gai. Inst. 1, 121 (v. the passage in full under mancipium):

    mancupationem tabulis probare,

    the purchase, Plin. 9, 35, 58, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > mancipatio

  • 4 mereo

    mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., and mĕrĕor, ĭtus, 2, v. dep. [cf. Gr. meros, meiromai, moros, etc.; hence, to receive one's share; cf. II. below], to deserve, merit, to be entitled to, be worthy of a thing; constr. with acc., with ut, with ne, with inf., and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    mereri praemia,

    Caes. B. G. 7, 34:

    laudem,

    id. ib. 1, 40, 5; Cic. Div. in Caecil. 18, 60:

    nec minimum decus,

    Hor. A. P. 286:

    amorem,

    Quint. 6 prooem.:

    favorem aut odium,

    id. 4, 1, 44:

    gratiam nullam,

    Liv. 45, 24, 7; Quint. 4, 9, 32:

    fidem,

    Vell. 2, 104 fin.:

    summum honorem,

    Juv. 6, 532:

    supplicium,

    id. 6, 219.—
    (β).
    With ut:

    respondit, sese meruisse, ut decoraretur,

    Cic. de Or. 1, 54, 232.—
    (γ).
    With ne:

    mereri, ne quis,

    Plin. 35, 2, 2, § 8.—
    (δ).
    With inf.:

    quae merui vitio perdere cuncta meo,

    Ov. Tr. 5, 11, 16:

    credi,

    Quint. 10, 1, 72:

    sanctus haberi,

    Juv. 8, 25.—
    (ε).
    Absol.:

    dignitatem meam, si mereor, tuearis,

    if I deserve it, Cic. Fam. 10, 17, 3.—In a bad sense:

    meruisse supplicium,

    Ov. M. 5, 666.—
    II.
    In partic.
    A.
    To earn, gain, get, obtain, acquire:

    quid meres? quantillo argenti te conduxit Pseudulus?

    Plaut. Ps. 4, 7, 95: iste, qui meret HS. vicenos, Varr. ap. Non. 4, 296: non amplius duodecim aeris, Cic. [p. 1136] Rosc. Com. 10, 28:

    ne minus gratiae praecipiendo recta quam offensae reprendendo prava mereamur,

    Quint. 4, 2, 39:

    nomen patronorum,

    id. 6, 4, 5:

    indulgentiam, principis ingenio,

    Tac. Dial. 9 fin.:

    nomen gloriamque merere,

    id. H. 2, 37:

    famam,

    id. ib. 2, 31; id. A. 15, 6:

    ancillā natus diadema Quirini meruit,

    Juv. 8, 260:

    odium,

    Caes. B. G. 6, 5, 3:

    quantum quisque uno die mereret,

    Suet. Calig. 40 fin.:

    aera,

    Hor. A. P. 345. —With ut (rare): quem ego ut non excruciem, alterum tantum auri non meream, would not give up torturing him for, etc., Plaut. Bacch. 5, 2, 65: neque ille sibi mereat Persarum montes... ut istuc faciat, would not do it for, etc., id. Stich. 1, 1, 24.—
    B.
    To get by purchase, to buy, purchase:

    uxores, quae vos dote meruerunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 124:

    quid arbitramini Rheginos merere velle, ut ab eis marmorea Venus illa auferatur?

    what do you think they would take? for what price would they let it be carried away? Cic. Verr. 2, 4, 60, § 135:

    gloriam,

    Plin. Ep. 1, 8, 13:

    legatum a creditore,

    Dig. 35, 2, 21:

    noxam,

    Petr. 139:

    quid Minyae meruere queri?

    to have reason, cause, Val. Fl. 1, 519.—
    C.
    In milit. lang., mereri and merere stipendia, or simply merere (lit., to earn pay), to serve for pay, to serve as a soldier, serve in the army:

    mereri stipendia,

    Cic. Cael. 5, 11:

    meruit stipendia in eo bello,

    id. Mur. 5, 12:

    adulescens patre suo imperatore meruit,

    id. ib.:

    complures annos,

    Caes. B. G. 7, 17:

    triennio sub Hannibale,

    Liv. 21, 4 fin.:

    Romanis in castris,

    Tac. A. 2, 10:

    in Thracia,

    Suet. Vesp. 2:

    merere equo,

    to serve on horseback, in the cavalry, Cic. Phil. 1, 8, 20:

    merere pedibus,

    to serve on foot, in the infantry, Liv. 24, 18: mereri aere (al. equo) publico, Varr. ap. Non. 345, 2.—
    D.
    Mereri (ante-class., merere) de aliquo, or de aliquā re, to deserve or merit any thing of one, to behave in any manner towards one, in a good or bad sense (in Plaut. also with erga):

    te ego, ut digna es, perdam, atque ut de me meres,

    Plaut. As. 1, 2, 22:

    ut erga me est merita,

    id. Am. 5, 1, 49:

    nam de te neque re neque verbis merui, ut faceres quod facis,

    id. Aul. 2, 2, 45: saepe (erga me;

    sc. illam) meritam quod vellem scio,

    that she has often treated me as I desired, Ter. Hec. 3, 5, 37.—Esp.: bene, male, optime, etc., mereri, to deserve well, ill, etc.:

    de mendico male meretur, qui ei dat, etc.,

    Plaut. Trin. 2, 2, 58:

    de re publicā bene mereri,

    Cic. Fam. 10, 5, 2:

    de populi Romani nomine,

    id. Brut. 73, 254:

    melius de quibusdam acerbos inimicos mereri, quam eos amicos, qui dulces videantur,

    id. Lael. 24, 90:

    de re publica meruisse optime,

    id. Att. 10, 4, 5:

    perniciosius de re publicā merentur vitiosi principes,

    id. Leg. 3, 14, 32:

    stet haec urbs praeclara, quoquo modo merita de me erit,

    id. Mil. 34, 93:

    Paulus, qui nihil meruit,

    i. e. was innocent, Lact. 2, 16, 17:

    ita se omni tempore de populo Romano meritos esse, ut,

    Caes. B. G. 1, 11:

    Caesarem imperatorem bene de republicā meritum,

    deserving well, id. B. C. 1, 13:

    optime cum de se meritum judicabat,

    id. ib. 3, 99:

    milites mirifice de re publicā meriti,

    Cic. Fam. 12, 12, 3:

    homines de me divinitus meriti,

    id. Red. in Sen. 12, 30; cf.:

    te ego ut digna's perdam atque ut de me meres,

    Plaut. As. 1, 2, 22.— Hence,
    1.
    mĕrens, entis, P. a., that deserves or merits any thing; in a good sense, deserving; in a bad sense, guilty; that has rendered himself deserving towards any one or of any thing; with de, rarely with dat.; esp. with bene, well-deserving (mostly poet. and post-class.):

    consul laudare, increpare merentes,

    Sall. J. 100:

    laurea decreta merenti,

    Ov. P. 2, 2, 91: quem periisse, ita de re publicā merentem, doleo, Cic. Fragm. ap. Non. 344, 23; so Inscr. Grut. 933, 5.— With dat.:

    quando tu me bene merentem tibi habes despicatui,

    Plaut. Men. 4, 3, 19.— In sup.: HOMINI BENE MERENTISSIMO, Inscr. Rein. cl. 16, 8; Inscr. Grut. 932, 7; ib. 1129, 3.—
    2.
    mĕrĭtus, a, um, P. a.
    a.
    Deserving:

    meriti juvenci,

    Verg. G. 2, 515.— Sup.: filiae meritissimae, Inscr. Rein. cl. 5, 35. —
    b.
    Pass., deserved, due, fit, just, proper, right:

    ignarus, laus an poena merita esset,

    Liv. 8, 7:

    triumphus,

    id. 39, 4, 6:

    iracundiam, neque eam injustam, sed meritam ac debitam fuisse,

    just, Cic. de Or. 2, 50, 203:

    mors,

    Verg. A 4, 696: noxia, committed, perpetrated, Plaut. Trin. 1, 1, 1: meritis de causis, for merited, i. e. just reasons, Dig. 48, 20.— Sup.:

    famā optimā et meritissimā frui,

    Plin. Ep. 5, 15.—Hence,
    3.
    mĕrĭtum, i, n.
    a.
    That which one deserves, desert; in a good sense, reward, recompense; in a bad sense, punishment (only ante- and postclass.):

    nihil suave meritum est,

    Ter. Phorm. 2, 1, 75:

    specta denique, quale caelesti providentia meritum reportaverit,

    reward, punishment, App. M. 8, p. 214:

    delictorum,

    Tert. Apol. 21.—
    b.
    That by which one deserves any thing of another, a merit; esp. in a good sense, a service, kindness, benefit, favor (class.):

    propter eorum (militum) divinum atque immortale meritum,

    Cic. Phil. 3, 6, 14:

    pro singulari eorum merito,

    id. Cat. 3, 6, 15:

    magnitudo tuorum erga me meritorum,

    id. Fam. 1, 1, 1:

    et hercule merito tuo feci,

    according to your merits, as you deserved, id. Att. 5, 11, 6:

    pro ingentibus meritis praemia acceperant,

    Tac. A. 14, 53:

    recordatio ingentium meritorum,

    Liv. 39, 49, 11; Curt. 8, 3, 14; Suet. Ner. 3; Sen. Ben. 3, 8, 2.—In Plaut. also in the sup.:

    meritissimo ejus, quae volet faciemus,

    on account of his great merit, Plaut. As. 3, 3, 147:

    merita dare et recipere,

    Cic. Lael. 8, 26:

    magna ejus sunt in me non dico officia, sed merita,

    id. Fam. 11, 17, 1.—Also demerit, blame, fault:

    Caesar, qui a me nullo meo merito alienus esse debebat,

    without any fault of mine, id. Sest. 17, 39:

    nullo meo in se merito,

    although I am guilty of no offence against him, Liv. 40, 15:

    leniter, ex merito quicquid patiare, ferendum est,

    Ov. H. 5, 7:

    ex cujusque merito scio me fecisse,

    Liv. 26, 31, 9:

    quosdam punivit, alios praemiis adfecit, neutrum ex merito,

    Tac. H. 4, 50; cf.:

    quod ob meritum nostrum succensuistis?

    Liv. 25, 6, 4.—
    B.
    Transf., worth, value, importance of a thing ( poet. and post-class.):

    quo sit merito quaeque notata dies,

    Ov. F. 1, 7:

    negotiorum,

    Cod. Just. 8, 5, 2: aedificia majoris meriti, of greater value, Cod. Th. 15, 1, 30:

    loci,

    Mart. 8, 65, 7:

    primi saporis mella thymi sucus effundit, secundi meriti thymbra, tertii meriti rosmarinus,

    Pall. 1, 37, 3.—
    4.
    mĕrĭtō, adv., according to desert, deservedly, justly, often connected with jure (class.):

    quamquam merito sum iratus Metello,

    Cic. Verr. 2, 3, 68, § 158:

    merito ac jure laudantur,

    id. Cat. 3, 6, 14; cf.:

    te ipse jure optimo, merito incuses, licet,

    Plaut. Most. 3, 2, 23:

    recte ac merito commovebamur,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    merito jam suspectus,

    Juv. 3, 221; 10, 208. — Sup.: meritissimo te magni facio, Turp. ap. Non. 139, 17; Caecil. ib. 18:

    me deridere meritissumo,

    Plaut. Ep. 3, 3, 49; Cic. de Or. 1, 55, 234; S. C. ap. Plin. Ep. 8, 6, 6; ap. Flor. 1, 9.—Post-class.: meritissime, Sol. 7, 18.—
    b.
    In partic.: libens (lubens) merito, a form of expression used in paying vows; v. libens, under libet.

    Lewis & Short latin dictionary > mereo

  • 5 concilio

    concĭlĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [concilium].
    I.
    To bring together several objects into one whole, to unite, connect (class. in prose and poetry, not in Hor.).
    A.
    Prop. (thus several times in Lucr. of the union of atoms):

    primordia Non ex illarum conventu conciliata,

    not formed by the union of separate parts, Lucr. 1, 612; 2, 901:

    dispersa,

    id. 6, 890:

    omnia in alto,

    id. 5, 466; cf. also id. 1, 1042; 2, 552.—Of physical union of other kinds:

    traduces bini inter se obvii miscentur alliganturque unā conciliati,

    Plin. 17, 23, 35, § 211;

    of medic. mixtures: gramen hyoscyami cerae,

    to mix, Ser. Samm. 40, 754.—
    2.
    Of the fulling of cloth:

    vestimentum,

    Varr. L. L. 6, § 43 Müll.—
    B.
    Trop.
    1.
    To unite in thought or feeling, to make friendly, to procure the favor of, to make inclined to, to gain, win over; constr. aliquos inter se, aliquem alicui or absol. (in this sense very freq.).
    (α).
    Aliquos inter se:

    quin res publica nos inter nos conciliatura conjuncturaque sit,

    Cic. Fam. 5, 7, 2; so,

    conciliare et conjungere homines inter se,

    id. Off. 1, 16, 50:

    feras inter sese,

    id. Rosc. Am. 22, 63.—
    (β).
    Aliquem ( aliquid) alicui:

    conciliare sibi, avertere ab adversario judicem,

    Quint. 6, 1, 11:

    quas (legiones) sibi conciliare pecuniā cogitabat,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    Pammenem sibi similitudine fortunae,

    Tac. A. 16, 14:

    homines sibi,

    Nep. Ages. 2 fin.; id. Them. 10, 1:

    simulatque natum sit animal, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum,

    Cic. Fin. 3, 5, 16:

    eam civitatem Arvernis,

    Caes. B. G. 7, 7; cf.:

    reliquas civitates amicitia Caesari,

    id. B. C. 3, 55 fin.:

    per quam (causam) cum universo ordini tum primoribus se patrum concilient,

    Liv. 4, 48, 9:

    arma sibi,

    Verg. A. 10, 151:

    deos homini,

    Ov. F. 1, 337:

    audientem exordio,

    Quint. 8, prooem. 11:

    judicem probationibus nostris,

    id. 4, 3, 9:

    Maurorum animos Vitellio,

    Tac. H. 2, 58; cf.:

    quas res quosque homines quibus rebus aut quibus hominibus vel conciliasset vel alienasset ipsa natura,

    Quint. 5, 10, 17: omne animal primum constitutioni suae conciliari, i. e. governs itself in accordance with, etc., Sen. Ep. 124, 14; cf. id. ib. §

    15 sqq.: primum sibi ipsum conciliatur animal,

    id. ib. §

    17: frui iis rebus, quas primas homini natura conciliet,

    Cic. Ac. 2, 42, 131; cf. conciliatio, I. B. 2.—Without dat.:

    conciliabat ceteros reges,

    Nep. Hann. 10, 2; so,

    accusatorem,

    Quint. 6, 1, 12:

    conciliare, docere, movere judicem,

    id. 11, 1, 61; cf. id. 2, 5, 7; 3, 9, 7:

    plures,

    Tac. A. 15, 51:

    animos hominum,

    Cic. Off. 2, 5, 17; cf. id. de Or. 3, 53, 204:

    animum judicis,

    Quint. 4, 1, 25; cf.:

    animos judicum (opp. alienare),

    id. 11, 1, 8:

    animos plebis,

    Liv. 1, 35, 2:

    animos militum pollicitationibus,

    Suet. Oth. 6; cf. Tac. H. 1, 18, —
    (γ).
    ( Aliquem) ad aliquid: Labienum praefecit togatae, quo majore commendatione conciliaretur ad consulatūs petitionem, Auct. B. G. 8, 52.—
    (δ).
    Absol.:

    nihil est ad conciliandum gratius verecundiā,

    Quint. 11, 3, 161:

    conciliare, narrare,

    id. 3, 4, 15.—
    2.
    = commendo, to represent something to one as agreeable, pleasant, etc., i. e. to recommend:

    et dictis artes conciliasse suas,

    Ov. Tr. 3, 11, 42.—
    II.
    With acc. and dat. (aliquid alicui) or absol., to procure, provide, prepare, produce something for one.
    A.
    With physical objects.
    1.
    Of the procuring of a maiden, an object of love, in an honorable and (more freq.) in a dishonorable sense, to unite, procure, couple (cf. Lucr. 5, 961):

    tute ad eum adeas, tute concilies, tute poscas,

    Plaut. Trin. 2, 2, 111:

    num me nupsisti conciliante seni?

    Ov. Am. 1, 13, 42:

    conciliata viro,

    Cat. 68, 130:

    existimabatur Servilia etiam filiam suam Tertiam Caesari conciliare,

    to give as a mistress, Suet. Caes. 50:

    cum ei dignatio Juliā genitam Atiam conciliasset uxorem,

    Vell. 2, 59, 2.—Once with ad:

    a tuā me uxore dicam delatum, ut sese ad eum conciliarem,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206.—
    2.
    To procure, obtain by purchase or otherwise, to purchase, acquire, win, gain:

    illum mihi,

    Plaut. Poen. 3, 5, 25; cf.:

    male habiti et male conciliati,

    i. e. at a bad bargain, id. Ps. 1, 2, 1:

    prodi, male conciliate,

    Ter. Eun. 4, 4, 2: Mi. Estne empta mihi haec? Pe. His legibus habeas licet, Conciliavisti pulcre, Plaut. Ep. 3, 4, 39 sq.:

    ut tibi recte conciliandi primo facerem copiam,

    a chance for a good bargain, id. Pers. 4, 3, 69:

    si ullo pacto ille (filius) huc conciliari potest,

    can be brought here, Plaut. Capt. 1, 2, 22 (cf. id. ib. prol. 33):

    HS. viciens ex hoc uno genere,

    to extort, Cic. Verr. 2, 2, 58, § 142; cf.

    pecunias,

    id. ib. 2, 2, 55, § 137; 2, 3, 30, § 71; 2, 3, 84, § 194;

    and, in a more gen. sense: summum bonum esse frui rebus iis, quas primas natura conciliavisset,

    id. Ac. 2, 42, 131.—
    B.
    With abstr. objects, to cause, bring about, procure, acquire, make, produce, etc.:

    affinitatem et gratiam,

    Plaut. Trin. 2, 4, 42; cf.

    gratiam,

    Suet. Calig. 3:

    pacem inter cives,

    Cic. Fam. 10, 27, 1; cf. Ter. Heaut. 5, 5, 2:

    amorem sibi,

    Cic. Arch. 8, 17; cf. id. de Or. 2, 51, 206:

    favorem ad vulgum,

    Liv. 29, 22, 8; cf.:

    favorem populi,

    Suet. Caes. 11:

    amicitiam cum aliquo,

    Cic. Deiot. 14, 39:

    gloriam,

    id. Mur. 20, 41:

    laudem,

    Quint. 2, 7, 4:

    dignitatem auctoribus suis,

    Tac. Or. 9:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 60, 4:

    majestatem nomini Romano,

    id. 29, 11, 4:

    odium,

    Quint. 5, 13, 38; 6, 2, 16:

    risus,

    to cause, id. 6, 3, 35:

    otium,

    Nep. Timol. 3, 2:

    otii nomine servitutem,

    id. Epam. 5, 3:

    nuptias,

    to bring about, id. Att. 5, 3; Just. 7, 6, 10; cf.:

    jugales toros,

    Stat. S. 3, 5, 70.—Hence, concĭlĭātus, a, um, P. a. (in acc. with I. B.), friendly; in partic. in a pass. sense.
    A.
    Beloved:

    (Hasdrubal) flore aetatis primo Hamilcari conciliatus,

    Liv. 21, 2, 3:

    juvenis aetatis flore conciliatus sibi,

    Curt. 7, 9, 19; cf. Suet. Vit. Ter. 1; id. Vit. 7.—In sup.:

    est nobis conciliatissimus,

    Symm. Ep. 9, 37.—
    B.
    In an act. sense, favorably inclined, devoted, favorable to something; comp.:

    ut judex ad rem accipiendam fiat conciliatior,

    Quint. 4, 2, 24:

    (homo) voluptati a naturā conciliatus, a dolore autem abjunctus alienatusque est,

    Gell. 12, 5, 18.— Adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concilio

  • 6 mancipium

    mancĭpĭum ( mancŭpĭum), ii (the contr. form of the gen., mancipi, like imperi, ingeni, etc., predominates in jurid. lang.), n. [manceps], a taking by hand; hence, law t. t., the formal acceptance, the taking possession of a purchase and sale (corresponding to the formal delivery by the vendor; cf. the feudal livery of seisin, etc.); the legal, formal purchase of a thing: est autem mancipatio imaginaria quaedam venditio: quod et ipsum jus proprium civium Romanorum est. Eaque res ita agitur: adhibitis non minus quam quinque testibus civibus Romanis puberibus et praeterea alio ejusdem condicionis, qui libram aeneam teneat, qui appellatur libripens, is qui mancipio accipit, rem tenens ita dicit: hunc ego hominem ex jure Quiritium meum esse aio, isque mihi emptus est hoc aere aëneaque libra: deinde aere percutit libram, idque aes dat ei, a quo mancipio accipit, quasi pretii loco. Eo modo et serviles et liberae personae mancipantur: animalia quoque, quae mancipi sunt, quo in numero habentur boves, equi, muli, asini;

    ita praedia tam urbana quam rustica, quae et ipsa mancipi sunt, qualia sunt Italica, eodem modo solent mancipari. In eo solo praediorum mancipatio a ceterorum mancipatione differt, quod personae serviles et liberae, item animalia quae mancipi sunt, nisi in praesentia sint, mancipari non possunt, adeo quidem, ut eum, qui mancipio accipit, apprehendere id ipsum, quod ei mancipio datur, necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia manu res capitur: praedia vero absentia solent mancipari,

    Gai. Inst. 1, 119 sq.:

    hoc in mancipio Marius non dixerat,

    at the sale, Cic. Off. 3, 16, 67; cf.:

    cum M. Marius Graditianus aedes Auratae vendidisset, neque in mancipii lege dixisset, etc.,

    in the contract of sale... in the sale, id. de Or. 1, 39, 178.—
    II.
    Transf.
    A.
    A possession, property, right of ownership, acquired by such purchase: mancipio dare, and accipere, to give or take possession of by way of formal seizure (on the case of mancipio, v. Roby, Gram. 2, § 1243): Ca. Memini et mancipio tibi dabo. Cu. Egon' ab lenone quicquam Mancipio accipiam? quibus sui nihil est nisi una lingua? Plaut. Curc. 4, 2, 8; Cic. Att. 13, 50, 2:

    ille aedis mancupio aps te accepit,

    Plaut. Trin. 2, 4, 19:

    egomet ei me mancupio dabo,

    id. Mil. 1, 1, 23:

    finge mancipio aliquem dedisse id, quod mancipio dari non potest,

    Cic. Top. 10, 45:

    esse in mancipio alicujus,

    to be the property of any one, Gell. 18, 6, 9:

    mancupio aedis poscere,

    Plaut. Most. 5, 1, 42.— Esp., in the Roman law, things were classified as res mancipi (for mancipii; also,

    res mancupi for mancupii) and res nec mancipi, i. e. things transferrible only by formal mancipation, and things transferrible by mere delivery,

    Gai. Inst. 2, 15 sqq.; 59; 65; Ulp. Fragm. 19, 1 sqq. (cf. Maine, Ancient Law, chap. viii.):

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2:

    abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexu aut in jure cessio,

    id. Top. 5.—
    2.
    Trop.:

    vitaque mancipio nulli datur, omnibus usu,

    Lucr. 3, 971: fortuna nihil dat mancipio, bestows nothing as a property or constant possession, Sen. Ep. 72, 9.—
    B.
    Concr., a slave obtained by mancipium:

    mancipia, quae dominorum sunt facta nexu aut aliquo jure civili,

    Cic. Par. 5, 1, 35; id. Att. 8, 11, 4.—
    2.
    In gen., a slave:

    Edepol mancipium scelestum,

    Plaut. Ep. 5, 2, 20; cf. id. Truc. 2, 2, 18; id. Capt. 5, 2, 1:

    mancipiis locuples eget aeris Cappadocum rex,

    Hor. Ep. 1, 6, 39:

    mancipia argento parata,

    purchased slaves, Liv. 41, 6: mancipium Caesaris, Tac. A. 2, 2:

    nudum olido stans Fornice,

    Juv. 11, 172; 9, 120; Vulg. Apoc. 18, 13.—
    3.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose):

    jurat, Se fore mancipium tempus in omne tuum,

    thy slave, servant, Ov. P. 4, 5, 40:

    omnis Musae,

    Petr. 68:

    Christi,

    Prud. Apoth. 476.

    Lewis & Short latin dictionary > mancipium

  • 7 mancupium

    mancĭpĭum ( mancŭpĭum), ii (the contr. form of the gen., mancipi, like imperi, ingeni, etc., predominates in jurid. lang.), n. [manceps], a taking by hand; hence, law t. t., the formal acceptance, the taking possession of a purchase and sale (corresponding to the formal delivery by the vendor; cf. the feudal livery of seisin, etc.); the legal, formal purchase of a thing: est autem mancipatio imaginaria quaedam venditio: quod et ipsum jus proprium civium Romanorum est. Eaque res ita agitur: adhibitis non minus quam quinque testibus civibus Romanis puberibus et praeterea alio ejusdem condicionis, qui libram aeneam teneat, qui appellatur libripens, is qui mancipio accipit, rem tenens ita dicit: hunc ego hominem ex jure Quiritium meum esse aio, isque mihi emptus est hoc aere aëneaque libra: deinde aere percutit libram, idque aes dat ei, a quo mancipio accipit, quasi pretii loco. Eo modo et serviles et liberae personae mancipantur: animalia quoque, quae mancipi sunt, quo in numero habentur boves, equi, muli, asini;

    ita praedia tam urbana quam rustica, quae et ipsa mancipi sunt, qualia sunt Italica, eodem modo solent mancipari. In eo solo praediorum mancipatio a ceterorum mancipatione differt, quod personae serviles et liberae, item animalia quae mancipi sunt, nisi in praesentia sint, mancipari non possunt, adeo quidem, ut eum, qui mancipio accipit, apprehendere id ipsum, quod ei mancipio datur, necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia manu res capitur: praedia vero absentia solent mancipari,

    Gai. Inst. 1, 119 sq.:

    hoc in mancipio Marius non dixerat,

    at the sale, Cic. Off. 3, 16, 67; cf.:

    cum M. Marius Graditianus aedes Auratae vendidisset, neque in mancipii lege dixisset, etc.,

    in the contract of sale... in the sale, id. de Or. 1, 39, 178.—
    II.
    Transf.
    A.
    A possession, property, right of ownership, acquired by such purchase: mancipio dare, and accipere, to give or take possession of by way of formal seizure (on the case of mancipio, v. Roby, Gram. 2, § 1243): Ca. Memini et mancipio tibi dabo. Cu. Egon' ab lenone quicquam Mancipio accipiam? quibus sui nihil est nisi una lingua? Plaut. Curc. 4, 2, 8; Cic. Att. 13, 50, 2:

    ille aedis mancupio aps te accepit,

    Plaut. Trin. 2, 4, 19:

    egomet ei me mancupio dabo,

    id. Mil. 1, 1, 23:

    finge mancipio aliquem dedisse id, quod mancipio dari non potest,

    Cic. Top. 10, 45:

    esse in mancipio alicujus,

    to be the property of any one, Gell. 18, 6, 9:

    mancupio aedis poscere,

    Plaut. Most. 5, 1, 42.— Esp., in the Roman law, things were classified as res mancipi (for mancipii; also,

    res mancupi for mancupii) and res nec mancipi, i. e. things transferrible only by formal mancipation, and things transferrible by mere delivery,

    Gai. Inst. 2, 15 sqq.; 59; 65; Ulp. Fragm. 19, 1 sqq. (cf. Maine, Ancient Law, chap. viii.):

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2:

    abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexu aut in jure cessio,

    id. Top. 5.—
    2.
    Trop.:

    vitaque mancipio nulli datur, omnibus usu,

    Lucr. 3, 971: fortuna nihil dat mancipio, bestows nothing as a property or constant possession, Sen. Ep. 72, 9.—
    B.
    Concr., a slave obtained by mancipium:

    mancipia, quae dominorum sunt facta nexu aut aliquo jure civili,

    Cic. Par. 5, 1, 35; id. Att. 8, 11, 4.—
    2.
    In gen., a slave:

    Edepol mancipium scelestum,

    Plaut. Ep. 5, 2, 20; cf. id. Truc. 2, 2, 18; id. Capt. 5, 2, 1:

    mancipiis locuples eget aeris Cappadocum rex,

    Hor. Ep. 1, 6, 39:

    mancipia argento parata,

    purchased slaves, Liv. 41, 6: mancipium Caesaris, Tac. A. 2, 2:

    nudum olido stans Fornice,

    Juv. 11, 172; 9, 120; Vulg. Apoc. 18, 13.—
    3.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose):

    jurat, Se fore mancipium tempus in omne tuum,

    thy slave, servant, Ov. P. 4, 5, 40:

    omnis Musae,

    Petr. 68:

    Christi,

    Prud. Apoth. 476.

    Lewis & Short latin dictionary > mancupium

  • 8 comparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > comparo

  • 9 conparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > conparo

  • 10 sumo

    sūmo, sumpsi, sumptum, 3 (sync. form of the inf. perf. sumpse, Naev. ap. Gell. 2, 19, 6 (Com. Rel. v. 97 Rib.;

    suremit for sumpsit, surempsit for sumpserit,

    Paul. Diac. 299, 2; Fest. 298, 9), v. a. [contr. for subimo, from sub-emo], to take, take up, lay hold of, assume (syn. capio).
    I.
    In gen.: auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero, Plaut. Am. 1, 1, 202:

    laciniam,

    id. Merc. 1, 2, 16:

    si hoc digitulis duobus sumebas primoribus,

    id. Bacch. 4, 4, 24:

    si mutuas non potero, certum'st sumam foenore,

    id. As. 1, 3, 95:

    postremo a me argentum quanti est sumito,

    Ter. Ad. 5, 9, 20:

    locum ( = capere),

    Plaut. Aul. 4, 6, 9:

    legem in manus,

    Cic. Agr. 2, 6, 15:

    unum quodque vas in manus,

    id. Verr. 2, 4, 27, § 63:

    Epicurum et Metrodorum non fere praeter suos quisquam in manus sumit,

    id. Tusc. 2, 3, 8:

    orationes in manus,

    Quint. 10, 1, 22:

    litteras ad te a M. Lepido consule quasi commendaticias sumpsimus,

    have taken, provided ourselves with, Cic. Fam. 13, 26, 3:

    spatium ad vehicula comportanda,

    Liv. 2, 4:

    spatium ad colloquendum,

    id. 8, 18:

    ferrum ad aliquem interficiendum,

    id. 40, 11, 10:

    Tusculi ante quam Romae sumpta sunt arma,

    id. 3, 19, 8:

    pro conjuge ferrum,

    Ov. H. 15 (16), 371:

    arma,

    Quint. 5, 10, 71:

    sume venenum,

    id. 8, 5, 23; Nep. Them. 10, 3; id. Hann. 12, 5:

    partem Falerni,

    Hor. C. 1, 27, 9:

    cyathos,

    id. ib. 3, 8, 13:

    panem perfusam aquā frigidā,

    Suet. Aug. 77:

    potiunculam,

    id. Dom. 21:

    antidotum,

    id. Calig. 23:

    pomum de lance,

    Ov. P. 3, 5, 20:

    cibum,

    Nep. Att. 21; Petr. 111:

    soporem,

    Nep. Dion, 2, 5:

    sumptā virili togā,

    put on, Cic. Lael. 1, 1:

    virilem togam,

    Suet. Aug. 8; 94 med.; id. Tib. 7; id. Galb. 4; Val. Max. 5, 4, 4:

    calceos et vestimenta,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    regium ornatum,

    Nep. Eum. 13, 3: latum clavum (opp. deponere bracas), Poët. ap. Suet. Caes. 80:

    diadema,

    Suet. Calig. 22:

    annulos ferreos (opp. deponere),

    id. Aug. 100:

    gausapa,

    Ov. A. A. 2, 300:

    alas pedibus virgamque manu tegumenque capillis,

    id. M. 1, 672:

    perventum est eo, quo sumpta navis est,

    Cic. Off. 3, 23, 89:

    pecuniam mutuam,

    id. Fl. 20, 46; Sall. C. 24, 2:

    aurum mutuum,

    Suet. Caes. 51.—Of time:

    diem ad deliberandum,

    Caes. B. G. 1, 7:

    tempus cibi quietisque,

    Liv. 32, 11.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.:

    calorem animo,

    Lucr. 3, 288:

    obsequium animo, i. e. animo obsequi,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 8:

    Ariovistus tantos sibi spiritus, tantam arrogantiam sumpserat, ut, etc.,

    assumed, Caes. B. G. 1, 33; cf.:

    sumpsi animum,

    I took courage, Ov. F. 1, 147:

    animos serpentis,

    id. M. 3, 545:

    vigorem,

    id. P. 3, 4, 31:

    cum spiritus plebs sumpsisset,

    Liv. 4, 54, 8:

    certamine animi adversus eum sumpto,

    id. 37, 10, 2:

    exempla,

    Cic. Lael. 11, 38: sumptis inimicitiis, susceptā causā, etc., taken upon one ' s self, assumed, id. Vatin. 11, 28:

    omne bellum sumi facile, ceterum aegerrime desinere,

    to be undertaken, entered upon, begun, Sall. J. 83, 1; so,

    bellum cum aliquo,

    Liv. 1, 42, 2; 36, 2, 3. —
    2.
    Esp.: supplicium sumere, to exact satisfaction, inflict punishment, rarely absol.:

    supplici sibi sumat, quod volt ipse, ob hanc injuriam,

    Plaut. Merc. 5, 4, 31:

    satis sumpsimus jam supplici,

    id. Pers. 5, 2, 72:

    graviore sententiā pronuntiatā more majorum supplicium sumpsit,

    Caes. B. G. 6, 44.—Usu. de aliquo:

    potuisse hunc de illā supplicium sumere,

    Cic. Inv. 2, 27, 82:

    tum homo nefarius de homine nobili virgis supplicium crudelissime sumeret,

    id. Verr. 2, 2, 37, § 91:

    supplicium de matre sumpsisse,

    Cic. Rosc. Am. 24, 66; Liv. 39, 29; cf. supplicium.—Rarely ex aliquo, Liv. 23, 3, 1.— Post-class. also ab aliquo, Val. Max. 4, 1, ext. 1;

    5, 1, ext. 2.—Rarely poenam sumere ( = capere): pro maleficio poenam sumi oportere,

    Cic. Inv. 2, 36, 108:

    merentis poenas,

    Verg. A. 2, 586:

    poenam scelerato ex sanguine,

    id. ib. 12, 949; cf. id. ib. 6, 501.—
    II.
    In partic.
    A.
    To take (by choice), to choose, select:

    philosophiae studium,

    Cic. Ac. 1, 2, 8:

    hoc sumo ( = suscipio), hoc mihi deposco,

    id. Verr. 1, 12, 36:

    nos Capuam sumpsimus,

    id. Fam. 16, 11, 3:

    sumat aliquem ex populo monitorem officii sui,

    Sall. J. 85, 10:

    enitimini, ne ego meliores liberos sumpsisse videar quam genuisse,

    i. e. to have adopted, id. ib. 10, 8:

    sumite materiam vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

    Hor. A. P. 38:

    quis te mala sumere cogit? Aut quis deceptum ponere sumpta velit?

    Ov. Tr. 5, 1, 69 sq.:

    disceptatorem,

    Liv. 1, 50:

    quod tres patricios magistratus nobilitas sibi sumpsisset,

    id. 7, 1:

    Miltiadem sibi imperatorem,

    Nep. Milt. 1, 3.— Poet., with inf.:

    quem virum aut heroa lyrā vel acri Tibiā sumis celebrare, Clio?

    Hor. C. 1, 12, 2: quis sibi res gestas Augusti scribere sumit? id. Ep. 1, 3, 7.—
    B.
    To take as one's own, to assume, claim, arrogate, appropriate to one's self (syn.:

    ascisco, assumo, arrogo): quamquam mihi non sumo tantum neque arrogo, ut, etc.,

    Cic. Planc. 1, 3:

    sed mihi non sumo, ut meum consilium valere debuerit,

    id. Att. 8, 11 D, §

    6: sumpsi hoc mihi pro tuā in me observantiā, ut, etc.,

    id. Fam. 13, 50, 1:

    tantum tibi sumito pro Capitone apud Caesarem, quantum, etc.,

    id. ib. 13, 29, 6:

    sibi imperatorias partes,

    Caes. B. C. 3, 51:

    nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae,

    Hor. C. 3, 2, 19:

    vultus modo sumit acerbos,

    Ov. Tr. 5, 8, 17:

    mores antiquos,

    Liv. 3, 68:

    proelio sumpta Thessalia est,

    conquered, Flor. 4, 2, 43.—
    C.
    To take, get, acquire, receive:

    distat sumasne pudenter an rapias,

    Hor. Ep. 1, 17, 44:

    laudemque a crimine sumit,

    Ov. M. 6, 474:

    sumpto rigore,

    id. ib. 10, 139:

    vel tua me Sestus vel te mea sumit Abydos,

    id. H. 17 (18), 127. —
    D.
    To take for some purpose, i. e. to use, apply, employ, spend, consume (syn. insumo):

    in malā uxore atque inimico si quid sumas, sumptus est: In bono hospite atque amico quaestus est, quod sumitur,

    Plaut. Mil. 3, 1, 79 sq.:

    minus hercle in hisce rebus sumptum est sex minis,

    id. Trin. 2, 4, 9 and 12:

    frustra operam, opinor, sumo,

    Ter. Heaut. 4, 3, 15:

    frustra laborem,

    Caes. B. G. 3, 14:

    cui rei opus est, ei hilarem hunc sumamus diem,

    Ter. Ad. 5, 3, 68:

    videtis hos quasi sumptos dies ad labefactandam illius dignitatem,

    Cic. Rab. Post. 16, 44:

    sumpseris tibi familiaritatem nostram ad ornamentum,

    Plin. Ep. 6, 18, 2. — Poet.: curis sumptus, consumed, worn out, Poët. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. Fr. Inc. 8 Rib.).—
    E.
    To undertake, begin, enter upon:

    bellum,

    Liv. 1, 42; Flor. 4, 12, 24:

    bellis ponendis sumendisque,

    Liv. 8, 4:

    haec maxime belli ratio sumendi fuerat,

    id. 38, 19:

    duellum cum aliquo,

    id. 36, 2:

    proelia,

    Suet. Caes. 60; Tac. H. 2, 45:

    in hos expeditionem,

    Flor. 4, 12, 6:

    non mandata expeditio, sed sumpta est,

    id. 4, 12, 48.— Poet.:

    prima fide vocisque ratae temptamina sumpsit Liriope,

    Ov. M. 3, 341.—
    F.
    In an oration, disputation, etc.
    1.
    To take for certain or for granted, to assume, maintain, suppose, affirm:

    alterutrum fatearis enim sumasque necesse'st,

    Lucr. 1, 974:

    nec solum ea sumitis ad concludendum, quae ab omnibus concedantur, sed ea sumitis, quibus concessis, etc.,

    Cic. Div. 2, 50, 104:

    aliquid pro certo,

    id. ib. —With inf.-clause:

    beatos esse deos sumpsisti,

    Cic. N. D. 1, 31, 89:

    pro non dubio legati sumebant, quae Antiochi fuerunt, Eumenem aequius esse quam me habere,

    Liv. 39, 28, 5.—
    2.
    To make, take a beginning, etc. (late Lat.):

    ab uno signo sumamus exordium,

    Macr. Somn. Scip. 18:

    ab illā quaestione principium sumere,

    Lact. 1, 2: quin fictio a capite sumat exordium, id. Opif. Dei, 12, 7.—
    3.
    To take, bring forward, cite, mention as a proof, an instance, etc. (cf. profero):

    homines notos sumere odiosum est,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47:

    unum hoc sumo,

    id. ib. 34, 97:

    sumam annum tertium,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 104:

    ex istis tuis sumam aliquem,

    id. Cael. 15, 36:

    quid quisquam potest ex omni memoriā sumere illustrius?

    id. Sest. 12, 27:

    ab oratore aut poëtā probato sumptum ponere exemplum,

    Auct. Her. 4, 1, 1.—
    G.
    To take as a purchase, to buy, purchase:

    quanti ego genus omnino signorum non aestimo, tanti ista quattuor aut quinque sumpsisti,

    Cic. Fam. 7, 23, 2:

    decumas agri Leontini,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149:

    quae parvo sumi nequeunt, obsonia captas,

    Hor. S. 2, 7, 106.—
    H.
    Aliquam, to use, enjoy, etc., in mal. part., Mart. 10, 81, 2:

    mille licet sumant,

    Ov. A. A. 3, 90; Auct. Priap. 5; cf.

    gaudia,

    Nemes. Ecl. 4, 59:

    aliquid,

    Petr. 100.—
    K.
    To take, fascinate, charm:

    simul conspexerit juvenem, venustate ejus sumitur,

    App. M. 2, p. 116, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > sumo

  • 11 abeo

    ăb-ĕo, ĭvi or ii, ītum, īre, v. n. (abin= abisne, Plaut. and Ter.; abiit, dissyl., v. Herm. Doctr. Metr. p. 153), to go from a place, to go away, depart.
    I.
    Lit..
    A.
    In gen., constr. with ab, ex, the simple abl., the acc. with in, the local adv. hinc, and absol.:

    abeo ab illo,

    Plaut. Cure. 2, 3, 70:

    abi in malam rem maxumam a me,

    id. Ep. 1, 1, 72 (v. infra); so id. Bacch. 4, 9, 107:

    abin e conspectu meo?

    id. Am. 1, 3, 20 (but also abin ab oculis? id. Trin. 4, 2, 140: id. Truc. 2, 5, 24):

    ablturos agro Argivos,

    id. Am. 1, 1, 53:

    abire in aliquas terras,

    Cic. Cat. 1, 8, 20:

    insanus, qui hinc abiit modo,

    Plaut. Merc. 2, 2, 61:

    abi prae, jam ego sequar,

    go on, I will soon follow, id. Am. 1, 3, 45. —With supine:

    abiit exsulatum,

    into exile, Plaut. Merc. 3, 4, 6; Liv. 2, 15 fin.; cf.:

    abi deambulatum,

    Ter. Heaut. 3, 3, 26. — Absol.:

    (Catilina) abiit, excessit, evasit, erupit,

    Cic. Cat. 2, 1, 1:

    praetor de sellā surrexit atque abiit,

    id. Verr. 2, 4, 65 fin.:

    quae dederat abeuntibus,

    Verg. A. 1, 196 al.:

    sub jugum abire,

    Liv. 3, 2, 8 fin.With inf.:

    abi quaerere,

    Plaut. Cist. 2, 1, 26. —Of things:

    cornus sub altum pectus abit,

    penetrates deeply, Verg. A. 9, 700.
    B.
    In partic.
    1.
    To pass away, so that no trace remains; to disappear, vanish, cease.
    a.
    Of man, to die:

    qui nune abierunt hinc in communem locum (i.e. in Orcum),

    Plaut. Cas. prol. 19; cf.:

    ea mortem obiit, e medio abiit,

    Ter. Phorm. 5, 9, 30; so also Cic.: abiit e vitā, Tusc. 1, 30, 74 al. —
    b.
    Of time, to pass away, elapse:

    dum haec abiit hora,

    Ter. Eun. 2, 3, 50:

    menses,

    id. Ad. 4, 5, 57:

    annus,

    Cic. Sest. 33, 72:

    abit dies,

    Cat. 61, 195:

    tota abit hora,

    Hor. S. 1, 5, 14. —
    c.
    Of other things:

    per inane profundum,

    Lucr. 1, 1108:

    nausea jam plane abiit?

    Cic. Att. 14, 10, 2; so id. Fam. 9, 20; Ov. M. 7, 290 al.
    2.
    To be changed from one's own ways or nature into something else, to be transformed, metamorphosed; always constr. with in (chiefly poet., esp. in Ov. M., as a constant expression for metamorphosis): terra abit in nimbos imbremque, Lucil. ap. Varr. L. L. 5, § 24 Mūll.:

    in corpus corpore toto,

    to pass with their whole body into another, Lucr. 4, 1111:

    aut abit in somnum,

    is, as it were, wholly dissolved in sleep, is all sleep, id. 3, 1066: E in V abiit. Varr. L. L. 5, § 91 Mūll.:

    in villos abeunt vestes, in crura lacerti,

    Ov. M. 1, 236; id. ib. 2, 674:

    jam barba comaeque in silvas abeunt,

    id. ib. 4, 657; 4, 396; so id. ib. 3, 398; 8,555; 14, 499;

    14, 551 al.: in vanum abibunt monentium verba,

    will dissolce into nothing, Sen. Ep. 94 med.;

    hence, in avi mores regem abiturum,

    would adopt the ways of, Liv. 1, 32.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to depart from, to leave off, to turn aside:

    ut ab jure non abeat,

    Cic. Verr. 2, 1, 44, § 114; so,

    ab emptione,

    Dig. 2, 14, 7, § 6; 18, 2, 14, § 2 sq.:

    a venditione,

    ib. 18, 5, 1: sed abeo a sensibus, leave, i. e. speak no more of, Cic. Ac. 2, 28, 9; so often with longe: non longe abieris, you need not go far to seek for examples, id. Fam. 7, 19; cf.:

    ne longius abeam,

    id. Rosc. Am. 16, 47; id. Caec. 33, 95 al.:

    quid ad istas ineptias abis?

    why do you have recourse to —? id. Rosc. Am. 16, 47:

    abit causa in laudes Cn. Pompeii,

    Quint. 9, 2, 55:

    illuc, unde abii, redeo,

    I set out, Hor. S. 1, 1, 108:

    pretium retro abiit,

    has fallen, Plin. Ep. 3, 19, 7.
    B.
    In partic.
    1.
    With abl., to retire from an office or occupation:

    abiens magistratu,

    Cic. Pis. 3, 6; id. Fam. 5, 2, 7: Liv. 2, 27 fin.; 3, 38 fin. al.; so,

    abire consulatu,

    Cic. Att. 1, 16, 5; cf.

    flaminio,

    Liv. 26, 23 fin.:

    sacerdotio,

    Gell. 6, 7, 4:

    honore,

    Suet. Aug. 26:

    tutelā,

    Dig. 26, 4, 3, § 8; cf.:

    tutelā vel curā,

    ib. 26, 10, 3, § 18 al.
    2.
    Of the consequence or result of an action, to turn out, end, terminate:

    mirabar hoc si sic abiret,

    Ter. And. 1, 2, 4: cf.:

    non posse ista sic abire,

    Cic. Att. 14, 1; so id. Fin. 5, 3, 7; Cat. 14, 16 al.
    3.
    In auctions, t. t., not to be knocked down to one:

    si res abiret ab eo mancipe,

    should not fall to him, Cic. Verr. 2, 1, 54; cf.:

    ne res abiret ab eo,

    that he may purchase it, id. 2, 3, 64; so Dig. 18, 2, 1; 50, 17, 205.
    4.
    The imper. abi is often a simple exclamation or address, either with a friendly or reproachful signif.
    a.
    Abi, Indis me, credo, Begone, you are fooling me! Plaut. Most. 5, 1, 32; so Ter. Ad. 4, 2, 25; cf. Hor. Ep. 2, 2, 205. —
    b.
    Begone! be off! abi modo, Plaut. Poen. 1, 3, 20:

    abi, nescis inescare homines,

    Ter. Ad. 2, 2, 12;

    bence in the malediction, abi in malam rem!

    go be hanged! Plaut. Pers. 2, 4, 17:

    abin hine in malam crucem?

    id. Most. 3, 2, 163 (ef. Cic.: quin tu abis in malam pestem malumque cruciatum? Phil. 13, 21); v. crux and cruciatus.

    Lewis & Short latin dictionary > abeo

  • 12 abicio

    ăbĭcĭo or abjĭc- (in the best MSS. abicio; cf.

    ăbĭci,

    Ov. P. 2, 3, 37;

    ăbĭcit,

    Juv. 15, 17), ĕre, jēci, jectum, 3, v. a. [ab-jacio], to cast away, to throw away, throw down.
    I.
    Lit.:

    in sepulcrum ejus abjecta gleba non est,

    Varr. L. L. 5, § 23 Müll.:

    scutum,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    insigne regium de capite,

    id. Sest. 27:

    socer ad pedes abjectus,

    id. ib. 34; so,

    se ad pedes,

    id. Phil. 2, 34, 86:

    se e muro in mare,

    id. Tusc. 1, 34; so,

    corpus in mare,

    id. Phil. 11, 2, 5:

    impelluntur, feriuntur, abiciuntur, cadunt,

    id. Tusc. 2, 15, 36:

    se abjecit exanimatus,

    he threw himself down as if lifeless, id. Sest. 37.— Absol.:

    si te uret sarcina, abicito,

    throw it down, Hor. Ep. 1, 13, 7.—Also with in and abl., when the place from which a thing is thrown is designated:

    anulum in mari,

    Cic. Fin. 5, 30, 92 Madv. N. cr.; so, ut se abiceret in herba, id. de Or. 1, 7, 28:

    statuas in propatulo domi,

    Nep. Hann. 9, 3:

    cadaver in viā,

    Suet. Ner. 48; cf.:

    ubi cadaver abjeceris,

    Tac. A. 1, 22.
    II.
    Fig.
    A.
    In gen., to cast off, throw away, give up, etc.:

    ut primum tenebris abjectis inalbabat,

    as soon as the day, having dispelled the darkness, was beginning to brighten, Enn. Ann. v. 219 Vahl.: nusquam ego vidi abjectas aedīs, nisi modo hasce, thrown away, i.e. sold too low, Plaut. Most. 3, 3, 3: psaltria aliquo abiciendast, must be got rid off ( il faut se defaire d'elle, Dacier), Ter. Ad. 4, 7, 26:

    vitam,

    Cic. Att. 3, 19:

    salutem pro aliquo,

    id. Planc. 33:

    memoriam beneficiorum,

    id. Phil. 8, 11:

    versum,

    to declaim it carelessly, id. de Or. 3, 26 (cf. with id. ib. 3, 59: ponendus est ille ambitus, non abiciendus, the period must be brought gradually to a close, not broken off abruptly).
    B.
    In partic.
    1.
    To throw off, cast aside care for, remembrance of, etc., to give up, abandon:

    abicimus ista,

    we let that go, Cic. Att. 13, 3:

    fama ingenii mihi est abicienda,

    I must renounce, id. ib. 9, 16: domum Sullanam desperabam jam... sed tamen non abjeci, but yet I have not abandoned it, i. e. its purchase, id. Fam. 9, 15:

    abjectis nugis,

    nonsense apart, Hor. Ep. 2, 2, 141 (cf. amoto ludo, id. S. 1, 1, 27).
    2.
    To cast down to a lower grade, to degrade, humble, Cic. Leg. 1, 9: hic annus senatus auctoritatem abjecit, degraded or lowered the authority of the Senate, id. Att. 1, 18; so also id. Tusc. 5, 18; id. de Or. 3, 26, 104.—Hence, abjectae res, reduced circumstances (opp. florentes), Nep. Att. 8; Cic. Quint. 30; Tac. A. 4, 68.
    3.
    Abicere se, to throw one's self away, degrade one's self, v. Cic. Tusc. 2, 23: ut enim fit, etc.—Hence, abjectus, a, um, P. a., downcast, disheartened, désponding; low, mean, abject, worthless, unprincipled.
    A.
    Quo me miser conferam? An domum? matremne ut miseram lamentantem videam et abjectam? Gracch. ap. Cic. de Or. 3, 56, 214:

    plura scribere non possum, ita sum animo perculso et abjecto,

    Cic. Att. 3, 2.—
    B.
    Nihil abjectum, nihil humile cogitare, Cic. Fin. 5, 20:

    contemptum atque abjectum,

    id. Agr. 2, 34:

    verbis nec inops nec abjectus,

    id. Brut. 62, 222 al. — Comp.:

    animus abjectior,

    Cic. Lael. 16; Liv. 9, 6.— Sup.:

    animus abjectissimus,

    Quint. 11, 1, 13 al. — Adv.: abjectē.
    1.
    Dispiritedly, despondingly:

    in dolore est providendum, ne quid abjecte, ne quid timide, ne quid ignave faciamus,

    Cic. Tusc. 2, 23, 55; id. Phil. 3, 11, 28.—
    2.
    Low, meanly:

    quo sordidius et abjectius nati sunt,

    Tac. Or. 8:

    incuriose et abjecte verbum positum,

    improperly, Gell. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > abicio

  • 13 paro

    1.
    păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. poros; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    omne paratum est, Ut jussisti... prandium,

    Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    turres, falces, testudinesque,

    Caes. B. G. 5, 42 fin.:

    incendia,

    Sall. C. 27, [p. 1305] 2:

    ad integrum bellum cuncta parat,

    id. J. 73, 1; Ter. And. 4, 4, 2:

    quod parato opus est, para,

    id. ib. 3, 2, 43:

    quam hic fugam aut furtum parat?

    id. Phorm. 1, 4, 14; so with acc. of the act purposed:

    fugam,

    i. e. to prepare one's self for flight, Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1:

    filio luctum,

    Ter. Hec. 2, 1, 13:

    cupiditates in animo,

    id. Phorm. 5, 4, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 9:

    insidias alicui,

    Sall. C. 43, 2:

    defensionem,

    id. ib. 35, 2:

    leges,

    to introduce, id. ib. 51, 40:

    verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant,

    furnish, Quint. 1, 6, 39.—More rarely with reflex. pron. and final clause, or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.:

    hisce ego non paro me, ut rideant,

    Ter. Eun. 2, 2, 18; cf.:

    quin ita paret se, ut, etc.,

    id. Hec. 1, 1, 11:

    se ad discendum,

    Cic. Or. 35, 122:

    ad iter parare,

    Liv. 42, 53, 2; cf.:

    huc te pares, haec cogites,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    alterutri se fortunae parans,

    Vell. 2, 43, 2:

    se ad similem casum,

    Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32):

    multitudo, quam ad capiunda arma paraverat,

    Sall. C. 27, 4:

    parantibus utrisque se ad proelium,

    Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1:

    ad proelium vos parate,

    Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.— Pass.:

    si ita naturā paratum esset, ut, etc.,

    so ordered, ordained, Cic. Div. 2, 59, 122:

    ut simul in omnia paremur,

    may habituate ourselves, Quint. 11, 3, 25.—
    (β).
    With inf., to prepare, intend, resolve, purpose, delermine, be on the point of, be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.):

    maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat,

    Ter. Phorm. prol. 3:

    munitiones institutas parat perficere,

    Caes. B. C. 1, 83:

    omni Numidiae imperare parat,

    Sall. J. 13, 2:

    proficisci parabat,

    id. C. 46, 3 Kritz:

    in nemus ire parant,

    Verg. A. 4, 118:

    multa parantem Dicere,

    id. ib. 4, 390.—
    (γ).
    With ut or ne (very rare):

    aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent,

    have so ordered it, Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra:

    age jam, uxorem ut arcessat, paret,

    Ter. Heaut. 5, 1, 75:

    animo virili praesentique ut sis, para,

    id. Phorm. 5, 7, 64.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras,

    Plaut. As. 1, 3, 16:

    priusquam unum dederis, centum quae poscat parat,

    id. Truc. 1, 1, 31.— Absol., to make preparations, to prepare one's self (very rare):

    at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc.,

    Sall. C. 6, 5:

    contra haec oppidani festinare, parare,

    id. J. 76, 4; 60, 1:

    jussis (militibus) ad iter parare,

    Liv. 42, 53.—
    B.
    In partic., of fate, to prepare, destine any thing ( poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121:

    quid fata parent,

    Luc. 1, 631; 6, 783:

    motus fata parabant,

    id. 2, 68; cf.:

    sed quibus paratum est a Patre meo,

    Vulg. Matt. 20, 23. —
    II.
    Transf., to procure, acquire, get, obtain (freq. and class.).
    A.
    In gen.:

    jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam,

    Plaut. Ep. 3, 2, 37:

    at dabit, parabit,

    id. Ps. 1, 3, 49:

    ille bonus vir nobis psaltriam Paravit,

    Ter. Ad. 3, 4, 31; id. Eun. 4, 6, 32:

    eum mihi precatorem paro,

    id. Heaut. 5, 2, 49:

    cetera parare, quae parantur pecuniā... amicos non parare,

    Cic. Lael. 15, 55:

    sibi regnum,

    Sall. C. 5, 6:

    exercitum,

    id. ib. 29, 3:

    commeatus,

    id. J. 28, 7:

    locum et sedes,

    Caes. B. G. 1, 31; 6, 22:

    quin ei velut opes sint quaedam parandae,

    Quint. 10, 1, 15:

    de lodice parandā,

    Juv. 7, 66.—
    B.
    In partic., to procure with money, to buy, purchase:

    in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi,

    Plaut. Most. 1, 1, 64:

    trans Tiberim hortos,

    Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin.:

    jumenta,

    Caes. B. G. 4, 2:

    servi aere parati,

    Sall. J. 31, 11:

    argento parata mancipia,

    Liv. 41, 6 fin. —Hence, părātus, a, um, P. a., prepared.
    A.
    In gen., ready (class.):

    ex paratā re imparatam omnem facis,

    Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8:

    tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 114:

    quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis,

    Cic. de Or. 2, 27, 118:

    propositum ac paratum auxilium,

    Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22:

    omnia ad bellum apta ac parata,

    Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88:

    obvius et paratus umor,

    id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory, Liv. 5, 6.—
    (β).
    With inf.:

    id quod parati sunt facere,

    Cic. Quint. 2, 8:

    audire,

    id. Inv. 1, 16, 23:

    paratos esse et obsides dare et imperata facere,

    Caes. B. G. 2, 3:

    omnia perpeti parati,

    id. ib. 3, 9:

    se paratum esse decertare,

    id. ib. 1, 44.—
    (γ).
    With dat. (not in Cic. or Cæs.):

    vel bello vel paci paratus,

    Liv. 1, 1, 8:

    nec praedae magis quam pugnae paratos esse,

    id. 7, 16, 4:

    imperio,

    id. 9, 36, 8:

    ferri acies... parata neci,

    Verg. A. 2, 334:

    veniae,

    Ov. P. 2, 2, 117:

    animus sceleribus,

    Tac. A. 12, 47:

    provincia peccantibus,

    id. Agr. 6:

    athleta certamini paratior,

    Quint. 8, 3, 10:

    castris ponendis,

    Liv. 33, 6:

    omnibus audendis paratissimus,

    Vell. 2, 56, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Prepared, provided, furnished, fitted, equipped with any thing:

    intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc.,

    Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.:

    ad permovendos animos instructi et parati,

    id. Or. 5, 20:

    scutis telisque parati ornatique,

    id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2:

    quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim,

    id. Div. in Caecil. 13, 41:

    paratus ad navigandum,

    id. Att. 9, 6, 2:

    ad omnem eventum paratus sum,

    id. Fam. 6, 21, 1; cf.:

    in omnīs causas paratus,

    Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19:

    ad mentiendum paratus,

    Cic. Lael. 26, 98:

    animo simus ad dimicandum parati,

    Caes. B. C. 3, 85 fin.:

    paratiores ad omnia pericula subeunda,

    id. B. G. 1, 5:

    ad dicendum parati,

    Cic. de Or. 1, 9, 38.—
    (β).
    With ab: ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. ib. 8, 10.—
    (γ).
    With in and abl., well versed, skilled, experienced in any thing:

    Q. Scaevola in jure paratissimus,

    Cic. Brut. 39, 145:

    prompta et parata in agendo celeritas,

    id. ib. 42, 154:

    in rebus maritimis,

    id. Imp. Pomp. 18, 55.—
    (δ).
    With contra:

    te contra fortunam paratum armatumque cognovi,

    Cic. Fam. 5, 13, 1.—
    2.
    Of mental preparation, prepared, ready, in a good or bad sense:

    ut ad partes paratus veniat,

    Varr. R. R. 2, 5, 1:

    fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos,

    Liv. 3, 10, 10:

    ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo,

    Cic. Leg. 1, 4, 12:

    homo ad omne facinus paratissimus,

    id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39:

    itane huc paratus advenis?

    Ter. And. 5, 4, 6; cf.:

    philosophi habent paratum quid de quāque re dicant,

    Cic. de Or. 2, 36, 152.—Hence, adv.: părātē.
    1.
    Preparedly, with preparation:

    ad dicendum parate venire,

    Cic. Brut. 68, 241:

    paratius atque accuratius dicere,

    id. de Or. 1, 33, 150.—
    2.
    Transf.
    a.
    Carefully, vigilantly:

    id parate curavi ut caverem,

    Plaut. Rud. 1, 3, 9.—
    b.
    Readily, promptly:

    paratius venire,

    Cic. Rosc. Am. 26, 72:

    paratissime respondere,

    Plin. Ep. 3, 9, 16.
    2.
    păro, āre, v. a. [par], to make equal, esteem equal. *
    I.
    In gen.:

    eodem hercle vos pono et paro: parissumi estis iibus,

    Plaut. Curc. 4, 2, 20.—
    II.
    In partic., to bring to an agreement, arrange with any one:

    se paraturum cum collegā,

    Cic. Fam. 1, 9, 25; cf. Fest. p. 234 Müll.
    3.
    păro, ōnis, m., = parôn, a small, light ship, Cic. poët. ap. Isid. Orig. 19, 1, 20 (ed. Orell. IV. 2, p. 572); Gell. 10, 25, 5; cf.:

    parones navium genus, ad cujus similitudinem myoparo vocatur,

    Fest. p. 222 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > paro

  • 14 penso

    penso, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [pendo], to weigh or weigh out carefully (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic., for in Off. 2, 19, 68, conpensandum is the correct reading. Neither is it found in Plaut., Ter., Lucr., or Cæs.; syn.: pendo, expendo).
    I.
    Lit.:

    aurum,

    Liv. 38, 24; Sil. 4, 153; Col. 12, 51, 2:

    C. Gracchi caput auro pensatum,

    paid for with its weight in gold, Flor. 3, 15, 6:

    odores ac purpurae et auro pensanda,

    worth their weight in gold, Sen. Ep. 73, 5.—Prov.:

    pensare aliquem eādem trutinā,

    to weigh one in the same balance, judge one by the same standard, Hor. Ep. 2, 1, 29.—
    II.
    Transf.
    A.
    To counterbalance with any thing, to compensate, recompense, repay, make good, requite; for the usual compensare:

    exiguā turis impensā tanta beneficia pensaturi,

    Curt. 8, 5, 10:

    beneficia beneficiis,

    Sen. Ben. 3, 9, 3; Suet. Aug. 25:

    praematuram mortem immortali nominis sui memoriā,

    Vell. 2, 88, 3:

    vulnera et sanguis aviditate praedae,

    Tac. H. 3, 26 fin.; cf. id. ib. 4, 74; id. A. 2, 26: vicem alicujus, to supply the place of a thing, to compensate for a thing, Plin. 31, 8, 44, § 97;

    transmarinae res quādam vice pensatae,

    Liv. 26, 37:

    iter,

    to shorten the way, Luc. 9, 685.—
    B.
    To pay, repay, punish with any thing:

    nece pudorem,

    Ov. H. 2, 143:

    omnia uno ictu,

    Sen. Oedip. 936:

    nefarium concubitum voluntariā morte,

    Val. Max. 1, 8, 3.—
    2.
    To purchase with any thing:

    vitam auro,

    Sil. 2, 35:

    victoriam damno militis,

    Vell. 2, 115, 4.—
    C.
    To exchange for any thing:

    palatia caelo,

    Calp. Ecl. 4, 141:

    laetitiam moerore,

    Plin. 7, 40, 41, § 132.—
    D.
    To allay, quench:

    sitim,

    Calp. Ecl. 5, 111.—
    E.
    To weigh, ponder, examine, consider:

    ex factis, non ex dictis, amicos pensare,

    Liv. 34, 49:

    ad consilium pensandum temporis opus esse,

    id. 22, 51, 3; Curt. 3, 6, 3; 8, 2, 14; 7, 33, 2:

    singula animi consulta,

    id. 7, 8, 1:

    stat pensata diu belli sententia,

    Sil. 7, 223.

    Lewis & Short latin dictionary > penso

  • 15 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 16 actio

    actĭo, ōnis, f. [ago], a doing, performing, acting, action, act.
    I.
    In gen.:

    non modo deos spoliat motu et actione divina, sed etiam homines inertes efficit,

    Cic. N. D. 1, 37; 2, 16;

    virtutis laus omnis in actione consistit,

    id. Off. 1, 6; id. Fin. 5, 19, 54.—With subject. gen.:

    ad eas res parandas, quibus actio vitae continetur,

    active, practical life, id. Off. 1, 5:

    corporis,

    id. Div. 1, 32:

    mentis,

    id. N. D. 1, 17; and with object. gen.: itaque nec actio rerum illarum ( the public performance of those things) apertā petulantiā vacat, id. ib. 1, 35, 127; ib. 1, 43:

    actio ullius rei,

    id. Ac. 2, 33, 108; and so plur.: periculosae rerum actiones sunt, Off. 1, 2, 4;

    hence: actio gratiarum,

    the giving of thanks, id. Fam. 10, 19 (cf.: gratias agere).—
    II.
    Esp.
    A. 1.
    In gen., Cic. Fam. 9, 8:

    tribunorum,

    their official duties, Liv. 5, 11; so,

    consularis,

    id. 4, 55 al.:

    actiones nostras scriptis mandamus,

    Cic. Off. 2, 1; Caes. B. C. 1, 5.—Hence negotiation, deliberation:

    discessu consulum actio de pace sublata est,

    Cic. Att. 9. 9.—Esp.
    2.
    Of judicial proceedings.
    a.
    An action, suit, process ( in abstr.), with a gen. more precisely defining it, e. g. actio furti, injuriarum; also with de:

    actio de repetundis, de arboribus succisis, etc.: actionem alicui intendere,

    Cic. Mil. 14:

    instituere,

    to bring an action against one, id. Mur. 9: multis actiones ( processes, suits) et res ( the property in suit) peribant, Liv. 39, 18 al.—
    b.
    The accusation ( in concr.), the statement of the crime, the indictment, charge, accusation:

    Inde illa actio, OPE CONSILIOQVE TVO FVRTVM AIO FACTVM ESSE,

    Cic. N. D. 3, 30, 74; cf. id. Caecin. 3; id. de Or. 1, 36, 167.—Hence, in gen., judicial forms (the omission of which rendered a suit null and void): actiones Manilianae, forms relative to purchase and sale; cf. Cic. de Or. 1, 58, 246:

    Hostilianae,

    ib. 1, 57, 245.—Hence,
    c.
    A pleading of a case (spoken or written); so Cic. calls his Orats. against Verres, actiones, pleas, simply dividing them into actio prima and actio secunda:

    actio causae,

    Cic. Caecin. 2, 4;

    actiones litium,

    id. Phil. 9, 5, 11; so,

    Suet. continuae actiones, Ner. 15: in prima parte actionis,

    Quint. 10, 1, 20 al. —
    d.
    Permission for a suit:

    dare alicui actionem (which was the right or duty of the praetor or judge),

    Cic. Verr. 2, 2, 27.—
    e.
    The judicial management of a suit, the trial, the day of trial:

    prima, altera, tertia,

    Cic. Verr. 1, 30; 2, 2, 6.—
    B.
    Gesticulation connected with oral delivery.
    1.
    Of an orator; the exterior air or bearing, the action, delivery: Demosthenem ferunt ei qui quaesivisset quid primum esset in dicendo, actionem;

    quid secundum, idem et idem tertium respondisse,

    Cic. Brut. 38; cf. id. de Or. 1, 18;

    so that it often includes even the voice: actio ejus (Pompeii) habebat et in voce magnum splendorem et in motu summam dignitatem,

    id. Brut. 68; cf. id. Or. 17:

    est actio quasi sermo corporis,

    id. de Or. 3, 59; cf. ib. 2, 17 al.—Hence, also —
    2.
    Of an actor, action:

    in quo tanta commoveri actio non posset,

    id. de Or. 3, 26.—
    C.
    In dramatic lang., the action, the connection or series of events, the plot, in a play:

    habet enim (fabula) varios actus multasque actiones et consiliorum et temporum,

    Cic. Fam. 5, 12, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > actio

  • 17 mancipo

    mancĭpo ( mancŭpo), āvi, ātum, 1, v. a. [manceps].
    I.
    To make over or deliver up as property by means of the formal act of purchase (mancipium; v. mancipium init.), to dispose of, transfer, alienate, sell (not in Cic.; for the true reading ap. Cic. Fin. 1, 7, 24, is emancipaverat; id. Sen. 11, 38, emancipatus; and id. Phil. 2, 21, 51, emancipatum).
    A.
    Lit.:

    alienos mancupatis, Alienos manumittitis,

    Plaut. Curc. 4, 2, 10:

    servos singulos actori publico,

    Tac. A. 2, 30; Gai. Inst. 2, 33:

    defundo mancipando,

    id. ib. 4, 131:

    quaedam, si credis consultis, mancipat usus,

    gives one a title to, makes one's property, Hor. Ep. 2, 2, 159. —
    B.
    Trop., to give up to, deliver up, subject:

    luxu et saginae mancipatus emptusque,

    Tac. H. 2, 71:

    corpus mero et stupro,

    App. M. 9, p. 223, 29: de ignaviae latebris retractus curiarum functionibus mancipetur, Cod. Th. 12, 1, 83.—
    * II.
    I. q. manu capere, to seize, catch:

    ita capitur (alces): alioqui difficile est eam mancipari,

    Sol. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > mancipo

  • 18 mancupo

    mancĭpo ( mancŭpo), āvi, ātum, 1, v. a. [manceps].
    I.
    To make over or deliver up as property by means of the formal act of purchase (mancipium; v. mancipium init.), to dispose of, transfer, alienate, sell (not in Cic.; for the true reading ap. Cic. Fin. 1, 7, 24, is emancipaverat; id. Sen. 11, 38, emancipatus; and id. Phil. 2, 21, 51, emancipatum).
    A.
    Lit.:

    alienos mancupatis, Alienos manumittitis,

    Plaut. Curc. 4, 2, 10:

    servos singulos actori publico,

    Tac. A. 2, 30; Gai. Inst. 2, 33:

    defundo mancipando,

    id. ib. 4, 131:

    quaedam, si credis consultis, mancipat usus,

    gives one a title to, makes one's property, Hor. Ep. 2, 2, 159. —
    B.
    Trop., to give up to, deliver up, subject:

    luxu et saginae mancipatus emptusque,

    Tac. H. 2, 71:

    corpus mero et stupro,

    App. M. 9, p. 223, 29: de ignaviae latebris retractus curiarum functionibus mancipetur, Cod. Th. 12, 1, 83.—
    * II.
    I. q. manu capere, to seize, catch:

    ita capitur (alces): alioqui difficile est eam mancipari,

    Sol. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > mancupo

  • 19 Venereae

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venereae

  • 20 Venerei

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venerei

См. также в других словарях:

  • One world futbol — Introduced July 8, 2010, by the One World Futbol Project LLC, the One World Futbol is a multi purpose game ball used for soccer, netball, volleyball, and other games. Unlike a traditional soccer ball (“football” or “futbol”), the One World Futbol …   Wikipedia

  • The Night of the Meek — For the 1986 remake, see Night of the Meek (1986 The Twilight Zone episode). The Night of the Meek The Twilight Zone episode Art Carney …   Wikipedia

  • The Sims 3 — Developer(s) The Sims Studio Publisher(s) Electronic Arts …   Wikipedia

  • The United States of America —     The United States of America     † Catholic Encyclopedia ► The United States of America     BOUNDARIES AND AREA     On the east the boundary is formed by the St. Croix River and an arbitrary line to the St. John, and on the north by the… …   Catholic encyclopedia

  • The McClatchy Company — Type Public Traded as NYSE: MNI Industry …   Wikipedia

  • Purchase — Pur chase (?; 48), n. [OE. purchds, F. pourchas eager pursuit. See {Purchase}, v. t.] 1. The act of seeking, getting, or obtaining anything. [Obs.] [1913 Webster] I ll . . . get meat to have thee, Or lose my life in the purchase. Beau. & Fl.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Purchase criminal — Purchase Pur chase (?; 48), n. [OE. purchds, F. pourchas eager pursuit. See {Purchase}, v. t.] 1. The act of seeking, getting, or obtaining anything. [Obs.] [1913 Webster] I ll . . . get meat to have thee, Or lose my life in the purchase. Beau. & …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Purchase money — Purchase Pur chase (?; 48), n. [OE. purchds, F. pourchas eager pursuit. See {Purchase}, v. t.] 1. The act of seeking, getting, or obtaining anything. [Obs.] [1913 Webster] I ll . . . get meat to have thee, Or lose my life in the purchase. Beau. & …   The Collaborative International Dictionary of English

  • The Apprentice (U.S. season 1) — The Apprentice 1 is the first season of The Apprentice , which aired on NBC in the winter and spring of 2004. It is currently available on DVD. It featured 16 candidates.The first season was a ratings smash, ranking at #7 in the average weekly… …   Wikipedia

  • The Amazing Race — sometimes referred to as TAR, is a reality television game show in which teams of two people (with one exception), who have some form of a preexisting personal relationship, race around the world in competition with other teams. Contestants stri …   Wikipedia

  • The Manila Times — front page on August 27, 2007 Type Daily newspaper …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»